De wetgeving rond IVF (in-vitrofertilisatie) verschilt aanzienlijk binnen Europa, waarbij elk land zijn eigen regels heeft met betrekking tot de toegang tot geassisteerde voortplantingstechnieken (ART – Assisted Reproductive Technologies).
Ruime toegang (inclusief alleenstaanden, koppels van hetzelfde geslacht en overheidsfinanciering)
- België: IVF wordt door de overheid gefinancierd voor maximaal zes cycli en is beschikbaar voor heteroseksuele koppels, alleenstaande vrouwen en koppels van hetzelfde geslacht. Eicel- en spermadonatie zijn toegestaan, en pre-implantatie genetische testen (PGT) zijn op brede schaal toegestaan.
- Denemarken: Beschikbaar voor heteroseksuele koppels, alleenstaande vrouwen en koppels van hetzelfde geslacht. Er worden tot drie door de staat gefinancierde IVF-cycli aangeboden. Donatie van eicellen en sperma is toegestaan, en donoren kunnen anoniem of bekend zijn.
- Frankrijk: IVF is beschikbaar voor heteroseksuele koppels, alleenstaande vrouwen en lesbische koppels. De behandeling wordt tot vier cycli door de staat gefinancierd voor vrouwen jonger dan 43 jaar. Eicel- en spermadonatie zijn toegestaan, maar moeten anoniem plaatsvinden.
- Zweden: Koppels van hetzelfde geslacht en alleenstaande vrouwen hebben toegang tot IVF. Eicel- en spermadonatie zijn toegestaan. De behandeling wordt door de overheid gefinancierd voor een beperkt aantal cycli.
Beperkte toegang (met enkele voorwaarden)
- Verenigd Koninkrijk: Heteroseksuele koppels, koppels van hetzelfde geslacht en alleenstaande vrouwen kunnen IVF krijgen. Financiering is mogelijk via de NHS, maar de toegang verschilt per regio. Privébehandelingen kosten ongeveer €7.000 per cyclus. Donorgameten zijn legaal, en er geldt een maximale leeftijd van 42 jaar voor door de staat gefinancierde behandelingen.
- Nederland: IVF wordt tot drie cycli vergoed voor heteroseksuele koppels, koppels van hetzelfde geslacht en alleenstaande vrouwen. PGT is toegestaan bij ernstige erfelijke aandoeningen.
- Spanje: IVF is breed toegankelijk voor heteroseksuele koppels, alleenstaande vrouwen en koppels van hetzelfde geslacht. Het land is een populaire bestemming voor vruchtbaarheidstoerisme. Eicel- en spermadonaties zijn anoniem, en draagmoederschap is verboden.
- Portugal: Beschikbaar voor heteroseksuele en lesbische koppels, evenals voor alleenstaande vrouwen. De overheid dekt de behandeling voor een beperkt aantal cycli. Sperma- en eiceldonatie zijn toegestaan, en PGT is toegelaten.
Beperkte toegang (meer regelgeving en/of verboden voor bepaalde groepen)
- Duitsland: IVF is alleen toegestaan voor heteroseksuele gehuwde koppels. Eiceldonatie is verboden, en het invriezen van embryo’s is beperkt. Draagmoederschap is illegaal, en er mogen per cyclus slechts drie embryo’s worden gecreëerd of teruggeplaatst.
- Italië: IVF is alleen beschikbaar voor heteroseksuele koppels. Eicel- en spermadonatie zijn sinds 2014 toegestaan, maar draagmoederschap is verboden. Er gelden ook beperkingen op het aantal embryo’s dat mag worden gecreëerd en overgedragen.
- Oostenrijk: Eicel- en spermadonatie zijn toegestaan, maar draagmoederschap is verboden. IVF is beschikbaar voor heteroseksuele koppels, maar de staatsfinanciering is beperkt.
- Zwitserland: Eiceldonatie is verboden, maar spermadonatie is toegestaan voor heteroseksuele koppels. Draagmoederschap is illegaal, en IVF is alleen beschikbaar voor gehuwde heteroseksuele koppels.
Strenge of zeer beperkte wetten
- Noorwegen: IVF is alleen beschikbaar voor heteroseksuele en lesbische koppels. Eiceldonatie is verboden, en draagmoederschap is illegaal.
- Polen: IVF is legaal maar sterk beperkt; de staatsfinanciering is afgeschaft. De behandeling is alleen beschikbaar voor heteroseksuele koppels. Donorgameten zijn toegestaan, maar draagmoederschap is verboden.
- Hongarije: IVF is legaal voor heteroseksuele koppels, maar de overheid controleert de toegang streng en privéklinieken hebben beperkte mogelijkheden om diensten aan te bieden.
- Litouwen: IVF is legaal voor gehuwde heteroseksuele koppels, en het invriezen van embryo’s is toegestaan. Er is echter geen staatsfinanciering beschikbaar.
Populaire IVF-bestemmingen (vruchtbaarheidstoerisme)
- Griekenland: Griekenland is uitgegroeid tot een populaire bestemming voor vruchtbaarheidsbehandelingen. IVF wordt aangeboden aan heteroseksuele koppels, alleenstaande vrouwen en koppels van hetzelfde geslacht. Draagmoederschap is legaal met toestemming van de rechtbank. Eicel- en spermadonatie zijn legaal en worden veel gebruikt.
- Tsjechië: IVF is beschikbaar voor heteroseksuele koppels en alleenstaande vrouwen. Eicel- en spermadonatie zijn anoniem, en draagmoederschap is verboden. Het land staat bekend om betaalbare IVF-behandelingen.
- Oekraïne: Oekraïne biedt brede toegang tot IVF, inclusief draagmoederschap, wat legaal is. Het land staat bekend om betaalbare behandelingen en trekt veel internationale patiënten aan. Deze situatie is echter veranderd sinds het uitbreken van de oorlog in 2022. Sindsdien is Georgië uitgegroeid tot een nieuw alternatief voor draagmoederschap.
- Georgië: IVF is beschikbaar voor heteroseksuele koppels en alleenstaande vrouwen. Draagmoederschap is legaal en goed geregeld in Georgië; de draagmoeder heeft geen ouderlijke rechten. Eicel- en spermadonatie zijn toegestaan, ook voor internationale patiënten, met zowel anonieme als niet-anonieme opties. Ook embryodonatie en het invriezen van embryo’s zijn toegestaan.